Cengiz KAYA

Açık kaynaklı Linux işletim sisteminin popüler masaüstü ortamı KDE’nin yeni sürümü yayınlandı.

Yeni masaüstü ortamıyla birlikte pencere yöneticisi KWin, yenilenmiş efektlerle birlikte gerçeğe daha yakın bir his veren hareket fizikleriyle donatılmış. KWin pencere yöneticisi yeni sürümle birlikte 3 boyutlu efektleri otomatik olarak çalışır vaziyette sunuyor, çoklu monitör yapılandırmalarında her ekran için farklı yapılandırma seçenekleri sunuyor.

Plazma masaüstüne eklenen yeniliklerle birlikte, kullanıcılara daha kişiselleştirilebilir masaüstü deneyimi sunan yazılımcıklar eklenen sürümde Google Gadgets desteği getiriliyor. Geliştiriciler için not: Plazma yazılımcıkları artık JavaScript, Python ve Ruby kullanılarak da geliştirilebiliyor.
KDE masaüstünde artık doğrudan bağlantılı bir bileşen haline getirilen güç yönetimi araçları, PowerDevil olarak adlandırılmış. Bir Plazma yazılımcığı ile masaüstünde pil durumu, ekran parlaklığı gibi bilgilere doğrudan erişim sunan PowerDevil, doğrudan masaüstünden erişilebildiği gibi, sistem ayarları bölümünden de kontrol edilebiliyor.

Yeni sürüm, Netbook’lar gibi küçük ekranlara sahip bilgisayarlarda az alanda daha çok iş yapmak isteyen kullanıcılar için optimize edilmiş bir arayüze sahip.

Linux’un yaratıcısı Linus Torvalds, Computerworld dergisine verdiği bir röportajda KDE 4 ile birlikte Gnome masaüstü ortamına geçiş yaptığını, KDE’nin 4.0 sürümünün “yarı pişmiş” bir şekilde piyasaya sürüldüğünü ve bunun büyük bir hata olduğunu düşündüğünü belirtmişti. Yeni sürümü henüz deneme fırsatı bulamadığını ifade eden Torvalds, “KDE 3.0’dan 4.0’a geçerken yaşadığım problemleri çözdülerse, KDE kullanmaya devam edebilirim” şeklinde konuştu.

Bilim ve Tekniğin Ocak sayısını sizlere şiddet ile öneririm.2009 Dünya Astronomi Yılı ve yine bir çok güzel yazılar ile bizleri etkilemeye devam ediyor.Ayrıca güzel bir jest ile derginin ilk sayısınıda bizler ile paylaşmaktalar.Eski sayıyı indirmek için resmi tıklayınız.

2009 Dünya Astronomi Yılı

Galileo'nun 1609'da teleskopuyla yaptığı ilk gökyüzü gözleminin 400. yıldönümü olan 2009, Dünya Astronomi Yılı ilan edildi. Dünya Astronomi Yılı etkinliklerine ev sahipliği yapan Uluslararası Astronomi Birliği ve Türkiye'deki odak noktası olan Türk Astronomi Derneği, "Evren Sizi Bekliyor" sloganıyla yola çıkarak dünya çapında, özellikle çocuklar ve gençler arasında, anne-babaların ve öğretmenlerin de katılımıyla astronomiye olan ilgiyi canlandırmayı amaçlıyor.

PGP asimetrik sifreleme icin bir sistem. Asimetrik sifreleme dedigimiz olay ise, adece genel anahtar ve gizli anahtar kullanilarak cozumlenebilen sifreleme sistemleri. Size buyu gibi gelebilir bu ama tamamiyle iki asal sayinin carpiminin baska bir asal sayi olmasi ve cok buyuk asal sayilarinda genel bir formul ile bulunamamasi ile alakali. Sifreleme icin kullanilan sayilarlin 1024 bit olmasi ne kadar buyuk, ve bu carpimi bulmak icin ne islemci zamani gerekecegini tahmin edebilirsiniz. Ancak gene de islemciler guclendikce, bit sayisi artiyor eskiden 194 bit olan anahtarlar artik 1024 bit, 2048 hatta 4096bit'e kadar cikabiliyor.

PGP aslinda ucretli bir sistem ancak bunu acik kaynak alternatifi GPG yani Gnu Privacy Guard. GnuPG patentli sistemleri (RSA gibi) kullanmiyor bunlarin yerine DSA gibi gene patentsiz sistemlerle sifreleme yapiyor.Muhtemelen sizin sisteminizde de yukludur gpg programi. Bunu kullanarak,genel anahtarini bildiginiz insanlarin kimlik dogrulamasini yapabilir,sizin genel anahtariniz ile sifrelenmis iletileri gizli anahatarinizla acabilirsiniz.

Programi kullanmak icin asagidaki belgeye goz atin. Belgeyi Turkcelestirmeye baslamistim, ancak sinav su bu girdi araya ve oyle kaldi. Ancak bu spam belasindan kurtulmanin en mantikli yolu gibi gorunen bu olayin bir an once yayginlasmasi gerektigini dusunuyorum. O yuzden en kisa zamanda bitirecegim ve ulasilabilir bir yerlere yollayacagim.

Ancak kisaca anlatayim gpg'nin kullanimini. Oncelikle kendinize bir gizli anahtar yaratmanizi oneriyorum. Bu gerekli degil ama sizinde sifreli haberlesebilmeniz icin faydali olur. Bunun icin gpg --gen-key komutunu kullanip kendinize bir anahtar yaratin. Bu anahtari sizden baska kimsenin bilmemesi, o yuzden de guvensiz iletisim protokollerinde kullanmamaniz ya da guvensiz bir yerde saklamamaniz gerekiyor. Anahtar passphrase, yani parola paragrafi ile korunuyor. O yuzden kendinize karmasik bir parola paragrafi secmenizi tavsiye ediyorum.

Gizli anahtarinizi olusturduktan sonra, gpg size genel anahtarinizi da oyleyecek. Genel anahtarinizi burada, gazete ilaninda hatta her yerde yayinlayabilirsiniz. Size gelecek iletiler sizin genel anahtariniz ile sifrelenmeli, sizde bunlari gizli anahtarinizla cozumleyebilirsiniz. Siz insanlara sifreli iletiler hatta verilen gondermek icin onlarin genel anahtarlarini bilmelisiniz. Genel anahtarlari benim imzamda da gorebileceginiz gibi pgp sunucularindan edinebilirsiniz.Ancak unutmayin anatharlarin gormeden, ya da telefon gibi araclarla teyit edilmeden tam olarak Kullanici kimliginde belirtilen kisiye ait oldugundan emin olamazsniz. Burada key-signing denen durum devreye giriyor.

Bunun icin certificate'lar hani su Digital sign vs. gibi kurumlar var ancak cok genel kullanimi olmayan olusumlar icin ozellikle mektuplarda az cok insanlara guvenebilirsiniz sanirim. :) Ancak, Linux senligi gibi ortamlar key-sign icin cok uygun ortamlardir aslinda. Insanlari tek tek gorup, onlarin genel anahtarlarini onaylatip onlari kendiniz imzalayabilir, sizin emin oldugunuz anahtarlari imzalayip diger insanlara iletebilirsiniz. Web-of-trust denilen guven agi da bu sekilde olusuyor zaten.

Gpg programini genel anahtar ve gizli anahtar edindikten sonra sona kullanilmasi cok kolaydir. Gelen genel anahtarlari gpg --import public_key.gpg seklinde dosya olarak ya da stdin'den aktarip, daha sonra insanlarin mektup imzalarini pgp anahtarlarini bu genel anhatlarlar sayesinde dogrulaya bilirsiniz. Mektuptaki anahtar hem mektubun iceriginin hash'ini, hem de gonderen kisinin kullanici kimligini dogrular.

Guitar Hero çılgınlığı hızla devam ederken, araştırmacı kullanıcılar kendi geliştirmiş oldukları teknikler ile çok guzel remote uygulamaları bizler ile paylaşmaktalar.

Yukarıda pek cazip gözükmesede tahtadan yapılmış bir whammy işlemini yapabileceğiniz bir prototip gözüküyor.Güzel bir marangozluk çalışması ile plastik yada metalle fazla uğraşmadan pedalınız güzel bir görünüm alıcaktır.

Eğer PC mimarisini düşünürsek ilk olarak TPM, BIOS kodunun bütünlüğünü kontrol eder ve sonucu PCR lara yazar. Daha sonra ise kontrolü BIOS koduna geçirir. BIOS kodu kendinden birsonraki katmanda çalışacak olan Boot Loader kodunun bütünlüğünü kontrol eder ve sonucu PCR lara yazar. Bu işlem, işletim sistemine kadar tüm katmanlarda devam eder. Sonuç olarak PC de çalışan tüm yazılım katmanları TPM tarafından ölçülmüş ve ölçüm sonuçları PCR lara kaydedilmiş olur.Her katman birsonraki katmanı ölçerek ve doğrulayarak tüm platformun güvenilirliğinden emin olur. Bu ölçümler gerektiğinde TPM den istenerek bilişim platformunun güvenilirlik durumunu değerlendirmek için kullanılır.

Güvenilir Bilişim altyapısını düşünürsek ilk önce şu ayrımı yapmalıyız. Güvenilir bilişim elemanları "Güvenlik"i sağlamaz. Sadece güvenilir olması gereken yazılımın sizin güvendiğiniz konfigürasyonda olup olmadığını TPM tabanlı Güvenilir Bilişim altyapısını kullanarak size bildirir. Bunun sonucu olarak yazılımı kullanıp kullanmamaya devam edip etmemek kullanıcının veya güvenlik yazılımının sorumluluğundadır. Emin olacağınız şey şudur, TPM in size bildirdiği ölçümler doğru ve güvenilirdir.

TPM in diğer bir özelliği ise platform konfigürasyonuna(PCR değerlerine) bağlı olarak güvenli ve güvenilir veri saklama yapılabilmesi. Eğer platform daha önceden belirlenmiş güvenilir bir konfigürasyonda ise TPM tarafından korunan veriye ulaşmak mümkün. Böylece firmalar veya kişiler hassas bilgilerini platformda bulunan yazılım konfigürasyonlarına bağlı hale getirerek herhangibir tehlike(kaybetme, çalınma vs.) halinde TPM tarafından korunan verilerinin açılmamasını donanımsal olarak sağlayabiliyorlar. Sadece zaman ve para açısından oldukça maliyetli ve her yerde gerçekleştirilemeyecek olan fiziksel analiz yöntemleri kullanılarak TPM kırılabilirse kullanıcının verisine erişilmesi olası.

Oldukça düşük maliyetli fakat etkili olan Güvenilir Bilişim altyapısı kullanıcılar ve firmalar açısından yüksek güvenlik seviyesini herkesin erişebileceği bir fiyata sunmayı amaçlamakta. Bu çözümlerin yaygınlaşması bu alandaki altyapı geliştirmelerinin tamamlanması ve uygulamaların artması ile daha da hızlanacak gibi görünüyor. Şu anda elinizdeki PC veya laptopta bile etkinleştirilmemiş bir TPM olabilir. İleride bu TPM i kullanmak için gerekli yazılımlar veya güncellemeler geldikçe birçok kişinin bu teknolojiden faydalanması mümkün.

Linux’un yaratıcısı ve yüzlerce geliştiricinin birlikte çalıştığı projenin lideri Linus Torvalds’ın yaptığı resmi açıklamayla duyurulan yeni çekirdekte bulunan en büyük yenilikler grafik bellek yöneticisi ve Ext4 dosya sistemi.

Yeni çekirdekte bulunan GEM (Graphics Execution Manager / Grafik Bellek Yöneticisi), Intel’in 915 grafik yonga setinde görüntü akış oranını (frame rate) yüzde 50 ve 60’a varan oranlarda arttırıyor.

Intel’in geliştiricileri Keith Packard ve Eric Anholt tarafından geliştirilen ve Linux çekirdeğine adapte edilen yeni bellek yöneticisi, grafik kartına ait kaynakların farklı uygulamalar tarafından paylaşılabilmesini ve modern grafik işlemcilerinde bulunan tek tip olmayan hafıza erişiminin yönetilmesini sağlıyor.

Yeni çekirdeğin getirdiği en büyük yeniliklerden bir diğeri olan Ext4 dosya sistemi ise maksimum dosya sistemi boyutunu 1 exbibayt (yaklaşık 1143 petabayt)’a yükseltirken, maksimum dosya boyutunu 1 terabayt’a yükseltiyor.

Ext4’ün maksimum dosya sayısı ise 4 milyar. Yeni dosya sistemi, özellikle yüksek yoğunlukta işlemler ve depolama gibi faaliyetlerde kullanılan süperbilgisayarlar için büyük bir gelişme olarak ifade ediliyor.

NASA’nın Hubble Uzay Teleskopu, yıldız etrafında dolanan bir gezegenin fotoğrafını ilk kez elde etmeyi başardı.

Jupiter’in kütlesinin 3 katı kütleye sahip olduğu tahmin edilen Fomalhaut b adlı gezegen,Fomalhaut yıldızının etrafında dolanıyor. Fomalhaut, 25 ışık yılı uzaklıkta ve Piscis Australis yani “Güney Balığı” takımyıldızında bulunmaktadır.

Fomalhaut, 1980’lerde NASA’nın kızılöte astronomi uydusu IRAS tarafından bu yıldızın etrafındaki toz bulutlarını gözlemlemesinden beri gezegen avcıları için bir hedef durumundaydı.

Bu gezegenin üç Jupiter kütlesinde olduğu tahmin edilmekle beraber, Satürn’ün halkalarına benzer bir oluşuma sahip olması da olasılık dahilinde. Halka zannedilen ışığın, bu gezegenin etrafında dolanan uydulardan geliyor olması da mümkün. Bu uyduların büyüklükleri, Jupi-ter’in dört büyük uydusuyla karşılaştırılabilir seviyede.