Arabesk'den hard rock'a kadar geniş bir yelpazede özgün eserler vermiş olmakla birlikte rock müzisyeni kimliği daha belirgindir.
Özgün çalışmaları, doğu ve batı müziklerinin nasıl sentezlenebileceği konusunda birçok müzisyene yol göstermiştir. Cemalim, Köprüden Geçti Gelin gibi çalışmaları ile Türk halk müziği, Nihansın Dideden, Kıskanırım gibi parçalar ile Türk sanat müziği eserlerini yorumlayarak Türk Rock müzik tarzının en önemli öncülerinden biri olmuştur.
Şaşkın (Ala Ain Moulayiteen) (Dabke), Estarabim, Çöpçüler, Fesuphanallah gibi geniş kitlelerin beğenisini kazanan Arabesk-rock parçaların yanında, Mesafeler, Yağmur gibi psychedelic rock'a uzanan ve Krallar gibi metal müzik olarak nitelendirilebilen birçok önemli çalışmaya imza atmıştır. 1960´larin sonuna dogru, bağlamanın sesini müzik yapilan mekânlarda daha çok duyurmak ve rock müziğinde de kullanabilmek için elektro bağlamayı icat etti.
Konu başlıkları[gizle] |
Hayatı [değiştir]
24 Haziran 1941 tarihinde İstanbul'da doğdu. Küçük yaşlarda, piyano öğretmeni olan annesi Vecihe Koray'dan piyano öğrendi, daha sonra gitar çalmaya başladı. İstanbul Alman Lisesi'nde eğitim gördüğü 50'li yılların ikinci yarısında , arkadaşları ile kurduğu amatör topluluk olan Erkin Koray ve Ritimcileri ile dönemin güncel parçalarını çalmaya başladı. Lise eğitiminin ardından 60'lı yılların başına dek çalışmalarını yarı amatör yarı profesyonel olarak sürdürdü.
1959 yılında ilk grubu Erkin Koray Ve Ritimcileri'ni kurdu. 1962 yılında çeşitli müzikli mekanlarda programlar yaptığı sıralarda aldığı bir teklif ile bir yüzünde Bir Eylül Akşamı, diğer yüzünde It's So Long adlı İngilizce parça bulunan ilk 45'liğini yaptı. Erkin Koray 1963-1965 yılları arasında çeşitli orduevi ve askeri gazinolarında gitar çalarak askerlik hizmetini yaptı.
Terhisi sonrasında bir süre Avrupa'nın çeşitli ülkelerinde dolaşan Erkin Koray Türkiye'ye dönüşünden sonra 1966 yılında, Hürriyet Gazetesi tarafından yapılan Altın Mikrofon yarışmasına katıldı. Bu yarışmadan umduğu sonucu alamayınca çeşitli müzikli mekanlarda çalışmaya devam etti.
1967 yılında Erkin Koray Dörtlüsü adlı grubu kurdu. Aynı yıl basılan, bir yüzünde Kızları da Alın Askere, diğer yüzünde Aşk Oyunu adlı parçalar bulunan 45'liği ile önemli başarı kazandı. Özellikle Kızları da Alın Askere parçası Erkin Koray'ın geniş kitleler tarafından tanınmasında önemli rol oynamıştır.
Bu ilk önemli başarıyı , 60'lı yılların sonlarına dek ardı ardına gelen ; Anma Arkadaş, Hop Hop Gelsin, Sana Bir Şeyler Olmuş, Seni Her Gördüğümde gibi hepsi büyük beğeni toplayan parçalar takip etmiştir.
1969 yılında kurduğu Yeraltı Dörtlüsü adlı grubu ile çalışmalarına devam eden Koray, 70'li yılların başlarına gelindiğinde Türkiye'de oldukça geniş bir dinleyici kitlesine sahiptir ve kendine özgü müzik çizgisi belirginleşmiş durumdadır.
1971'de Erkin Koray Süper Grup'u, 1972'de Ter'i ve 1973'te Stop! Erkin Koray gruplarını kuran Koray , 1970-1974 yılları arasında Türkiye müzik listelerinde üst sıralarda yer alan klasikleşmiş birçok esere imza atmıştır. İlahi Morluk, Aşka İnamıyorum, Mesafeler, Züleyha, Silinmeyen Hatıralar, Şaşkın, Fesuphanallah bu dönem eserlerindendir.
Erkin Koray 1974-1984 yılları arasında kısa sürelerle Türkiye'ye gelişleri dışında Almanya'da yaşadı. Hakkında pek fazla bilgi olmayan bu dönemde ; Estarabim, Arap Saçı gibi çok bilinen eserleri yayımladı. Bu dönemde The Great Error adlı grubu kurdu ve grupla pek başarılı olmayan bir Avrupa turnesi yaptı. Koray 1977 yılında kurduğu Erkin Koray Tutkusu adlı gruptan sonra, kısa süreli beraberlikler dışında başka grup kurmamıştır.
1982'de ki Benden Sana, 1983'teki İllaki ve 1985'teki Ceylan albümleriyle sanatçı eski hitlerine yeni şarkılar eklemiş ve bu yeni şarkılardan Öyle Bir Geçer, Ceylan ve Deli Kadın olumlu etkiler göstermiştir.
Türkiye'ye kesin dönüşünün ardından kendisi için pek verimli geçmeyen 1985-1990 yılları arasında belki en çok bilinen çalışması olan Çöpçüler ile büyük bir çıkış yaptı. Bu dönemin diğer bir önemli ve özgün eserlerinden biri de Gaddar'dır. 1990 - 1993 yıllarında, genelde Öyle Bir Geçer, Arapsaçı, Fesupanallah, Şaşkın, Sevince ve Yalnızlar Rıhtımı vb. hitleri içeren bir toplama albüm serisi ve bir de Best Of piyasaya sürdü.
Erkin Koray'ın hayatı genellikle ekonomik sıkıntılarla geçmiştir. Yaptığı çıkışlar, son derece popüler olan çalışmaları onu maddi açıdan rahatlatmaya yetmemiştir. Müziği kendine yaşam biçimi olarak seçmiş olan Koray ve dönemdaşı birçok özgün sanatçı, o dönemlerde belirsiz olan telif hakları, sınırlı çalışma olanakları, sağlıksız bir yapıya sahip olan müzik piyasası ve müzik dinleyicisinin düşük alım gücü gibi nedenlerle bu sıkıntılardan kurtulamamışlardır. Bunlardan bazıları küserek müziği burakmışlar ve daha iyi maddi koşullar elde edebilecekleri işler ile uğraşmışlardır.
Erkin Koray telif hakları en çok ihlal edilmiş sanatçılarımızdan biri olmuştur. Bu nedenlerle nerede ise hiçbir zaman arzu ettiği yapımları gerçekleştirecek parasal kaynak bulamamıştır.
Yenilikçi, sentezci, deneyci bir müzik çizgisi olan Erkin Koray; sıradışı şarkı sözleri, kendine özgü vokal biçemi, uzun saçları, özgün kıyafetleri ve bunun gibi daha birçok nedenle dönemin yayın tekeli olan Türkiye Radyo Televizyon Kurumu TRT tarafından dışlanmıştır.
Eserlerinin nerede ise tamamı yakın zamanlara kadar, TRT denetimi tarafından yayımlanmaya uygun görülmemiştir. Bu durum ülkemizde özel yayın kuruluşlarının ortaya çıkışına kadar süregelmiş ve Koray'ın dinleyici kitlesinin sınırlı kalmasına yol açmıştır.
Anılan maddi sıkıntılar, sanatçıyı tek bir sentezleyici eşliğinde kaydedilen Çukulatam Benim (1987) gibi düşük bütçeli yapımlara zorlamıştır. 1989 yılında yaptığı Hay Yam Yam'ın ardından anlamlı bir isimle Tamam Artık albümünü yayımladı.
Bu çalışmasının ardından bir sessizlik ve küskünlük dönemine giren sanatçı, Tek Başına Konser adlı konser kayıtlarından oluşan dışında albüm çalışmalarına ara verdi.
1996 yılına kadar süren bu sessizlik, iddialı ve görece yüksek bütçeli Gün Ola Harman Ola albümü ile bozulmuştur. Büyük satış başarısı göstermeyen ancak eleştirmenlerce olumlu eleştiriler alan bu çalışmayı 1999 yılında yayımlanan Devlerin Nefesi adlı son albümü takip etmiştir.
Önemli Notlar [değiştir]
- Erkin Koray, kendisi ile özdeşleşen 1961 yılı yapımı Gibson marka SG modeli çok değerli bir elektro gitara sahiptir. Son zamanlarda pek kullanmadığı bu gitarı bir dönem Mecidiyeköy Pamukbank şubesinde bir kiralık kasada muhafaza etmiştir. Sanatçı sert çalma uslubu nedeni ile yıpratmaktan çekindiği için böyle bir yola başvurmuştur.
- Kızı Damla Koray'ı açıklamadığı nedenlerle okuldan almış, eğitimini evde kendi olanakları ile vermiştir.
- Konser ve müzikli mekan çalışmalarına halen devam etmekte olan Erkin Koray'ın yeni bir albüm hazırlığında olduğu söylenmektedir (2006).
- Erkin Koray, 22 Temmuz 2007 Genel Seçimleri'nde oyunu MHP'ye vereceğini açıkladı. Bu açıklaması özellikle sol kesimden dinleyicileri arasında büyük şaşkınlık yarattı. Koray ise 30 Temmuz 2007'de, 50. sanat yılını kutladığı Harbiye'deki konserine başlarken bu duruma açıklık getirmeye çalıştı. Koray, gençlerden izin alarak kendi devreleriyle bir miktar konuşmak istediğini söyledi. Konuşmasında, herşeyi erken yapma özrü olduğunu, (Türkiye'de henüz mevcut ya da yaygın değilken erkekte uzun saç, elektrogitar, uzun topuk, rock müzik gibi) hayatının böylece devam ettiğini, bu konunun da (MHP) bu bağlamda bir şey olduğunu, merak edilmemesini, zamanla anlaşılacağını söyledi. Bu konuşmanın uzamasının genç hayranlarını sabırsızlandırdığını gördüğünde, konuyu kapatarak konsere geçti.
Hürriyet - "Erkin Koray'ın oyu MHP’ye"
Hürriyet - "Protestolu konser"
Yapıtları [değiştir]
45’likler [değiştir]
- 1962 - Bir Eylül Akşamı / It’s So Long (solo) - Melodi 2194 1966
- 1966 - Balla Balla / You've Got To Hide Your Love Away / Watcha Gonna Do About It / Its All Over Now (solo) - Sayan EP Seri FS 78
- 1967 - Kızlarıda Alın Askere / Aşk Oyunu (Erkin Koray Dörtlüsü) - İstanbul 9073
- 1967 - Anma Arkadaş / Anadolu'da Sevdim (Erkin Koray Dörtlüsü) - İstanbul 9084
- 1968 - Meçhul / Çiçek Dağı (Erkin Koray Dörtlüsü) - Altın Mikrofon Hürriyet Gazetesi
- 1968 - Hop Hop Gelsin / Çiçek Dağı (Erkin Koray Dörtlüsü) - İstanbul 9093
- 1969 - Aşka Dönüyorum / Yine Yalnızım (Yeraltı Dörtlüsü) - İstanbul 9101
- 1969 - Sana Bir Şeyler Olmuş (Bir Na Na Na Şarkısı) / Seni Her Gördüğümde (Yeraltı Dörtlüsü) - İstanbul 9111
- 1970 - Belki Bir Gün Anlarsın / Nihansın Dideden (Yeraltı Dörtlüsü) - İstanbul 9145
- 1970 - İstemem / Köprüden Geçti Gelin (Yeraltı Dörtlüsü) - İstanbul 9161
- 1970 - Kendim Ettim Kendim Buldum / Aşkımız Bitecek (Yeraltı Dörtlüsü) - İstanbul 9165
- 1970 - Meçhul / Ve (Yeraltı Dörtlüsü) - Diskotür DT 5001
- 1970 - Gel Bak Ne Söylicem / Gün Doğmuyor (Yeraltı Dörtlüsü) - Diskotür 5009
- 1971 - Senden Ayrı / Bu Sana Son Mektubum (Yeraltı Dörtlüsü) - İstanbul 9183
- 1971 - Kıskanırım / İlahi Morluk (Yeraltı Dörtlüsü) - İstanbul 9184
- 1971 - Yağmur / Aşka İnanmıyorum (Süpergrup) - İstanbul 9200
- 1972 - Sen Yoksun Diye / Goca Dünya (Süpergrup) - İstanbul 9226
- 1972 - Hor Görme Garibi / Züleyha (Ter) - İstanbul 9241
- 1973 - Mesafeler / Silinmeyen Hatıralar (Solo) - İstanbul 9254
- 1974 - Şaşkın / Eyvah (Solo) - Doğan 501
- 1974 - Krallar / Dost Acı Söyler (Solo) - Doğan 504
- 1974 - Feshupanallah / Komşu Kızı (Solo) - Doğan 505
- 1975 - Estarabim / Sevince (Solo) - Doğan 509
- 1976 - Arap Saçı / Tımbıllı (Solo) -Doğan 512
- 1976 - Gönül Salıncağı / Hayat Bir Teselli (Solo) - Doğan 516
- 1976 - Cümbür Cemaat / Sevdiğim (Solo) - Kervan 114
- 1977 - Düşünüş / Hadi Hadi Ordan (Solo) - Kervan 123
- 1977 - Sanma / Olmayınca Olmuyor (Erkin Koray Tutkusu) - Kervan 133
Albümler [değiştir]
- 1973 - Erkin Koray (İstanbul Plak ın Erkin Koray'in izni olmadan çıkardığı toplama bir albüm) - LP Istanbul SS LP.8
- Mesafeler
- Askimiz Bitecek
- Yagmur
- Silinmeyen Hatiralar
- Istemem
- Cicekdagi
- Nihansin Dideden
- Sana Birseyler Olmus
- Seni Her Gordugumde
- Aska Inanmiyorum
- Kizlari Da Alin Askere
- Anma Arkadas
- 1974 - Elektronik Türküler - LP Doğan L.P.1
- Karlı Dağlar
- Dişi Kedi
- Hele Yar
- Rüya
- Yalnızlar Rıhtımı
- Cemalim
- İnat
- Türkü
- 1976 - Erkin Koray (Doğan Plak ın Erkin Koray dan izinsiz çıkardığı toplama bir albüm) - LP Doğan L.P.4
- Şaşkın
- Eyvah
- Feshupanallah
- Sevince
- Estarabim
- Arap Saçı
- Hayat Bir Teselli
- Komşu Kızı
- Gönül Salıncığı
- Tımbıllı
- 1977 - Erkin Koray Tutkusu - LP Kervan LP23
- Allah Aşkına
- Mağarada Düğün
- Sandalcı
- My Delight
- Bir Olasılık
- Cümbür Cemaat
- Sanma
- Suskunluğun Ötesi
- Blond Man
- Öksürük
- Yalnız Sen
- 1982 - Benden Sana - Kotaş LP 901
- Bekle
- Ay Bir Tanem
- Sevdiğim
- Meyhanede
- Ankara Sokakları
- Öyle Bir Geçer
- Sayın Arkadaşım Osman
- Silinmeyen Hatıralar
- 1983 - İllâ ki - LP Emre H.E.-33-520
- İlla ki
- Sarhoş Gibiyim
- Deli Kadın
- Kızlarıda Alın Askere
- Boşuna
- Tek Başına
- Gel Bana Güle Güle
- Hop Hop Gelsin
- 1985 - Ceylan - LP Emre H.E.-33-529
- Çöpçüler
- Gözlerim Her Yerde
- Uzat Serçe Parmağını
- Anlamadım
- Olay Olur
- Ceylan
- Bir Gün Geçti
- Muallim
- Söylenir Bana
- Yaşayan Sen Ölen Ben
- 1986 - Gaddar - MC Uzelli 1149
- Gaddar
- Kervan Yürür
- Tamam Artık
- Anladın mı?
- Razıyım
- Doktor
- Kavak
- Cemilem
- Topik
- Zalim Gaddar
- 1986 - Aşkımız Bitecek - MC Harika Kasetçilik 3098
A Yüzü:
- Aşkımız Bitecek
- Mesafeler
- Yağmur
- Aşka İnanmıyorum
- Kızları Da Alın Askere
- Silinmeyen Hatıralar
- İstemem
B Yüzü:
- Nihansın Dideden
- Sana Birşeyler Olmuş
- Seni Her Gördüğümde
- Köprüden Geçti Gelin
- Kıskanırım
- İlahi Morluk
- Belki Bir Gün Anlarsın
- Hop Hop Gelsin
- 1987 - Çukulatam Benim - MC Armoni 1005
- Çukulatam Benim
- Bilmem
- Halimem
- Çal Gitarcı
- Şaşkın
- Na Nay Nom
- Tik Tak
- Erkin Koray Meyhanede
- 1989 - Hay Yam Yam - MC Mega Müzik 016/11099
- Hay Yam Yam
- Yok Yok
- Yazık
- Haftanın Yedi Günü
- Yolcu Yolunda Gerek
- Hayat Katarı
- Cemile Kız
- Sen Bana Sabır Ver
- Konuşuyorduk
- Şöyle Böyle
- 1990 - Tamam Artık - MC Mega Müzik 012/10628
- Tamam Artık
- Kıskanırım
- İnsafsız
- Varımı Yoğumu
- Hare Khrishna
- Çok Derinliklerde
- İlla ki
- Aşkımız Bitecek
- Öyle Bir Geçer
- Çetin Ceviz
- 1990 - İşte Barış İşte Erkin - CD Harika 10014
(Toplam 20 şarkının yer aldığı albümde 10 şarkı Barış Manço'ya, diğer 10 şarkıda Erkin Koray'a ait)
- 1991 - Tek Başına Konser - MC Kalite 237/09401
- Sana Bir Şeyler Olmuş
- İlahi Morluk
- Çal Gitarcı
- Deli Kadın
- Hare Khrishna
- Gaddar
- Tek Başına
- Öksürük
- Bu Mendili
- İlla ki
- Çöpcüler
- Anladın mı?
- 1991 - Dünden Esintiler 1 – Şaşkın - Kalite MC – CD
- 1991 - Dünden Esintiler 2 – Ceylan / Çöpçüler -Kalite MC – CD
- 1991 - Dünden Esintiler 3 – Fesüpanallah - Kalite MC – CD
- 1991 - Dünden Esintiler 4 – Benden Sana - Kalite MC – CD
- 1991 - Dünden Esintiler 5 – İlla Ki - Kalite MC – CD
- 1991 - The Best Of Erkin Koray - Mega Müzik CD 001
- 1993 - Erkin Koray - CD İstanbul Plak - 002
- 1993 - Erkin Koray Vol.1 - CD İstanbul Plak - Kaset 012
- 1993 - Erkin Koray Vol.2 - CD İstanbul Plak - Kaset 013
- 1995 - Electric Turk - LP Xotic Mind Records (İsveç'de basılan bir plak)
A Yüzü:
- Korkulu Rüya
- Mesafeler
- Yağmur
- Aşka İnanmıyorum
- İstemem
- Köprüden Geçti Gelin
- Belki Bir Gün Anlarsın
B Yüzü:
- Sır
- Türkü
- Krallar
- Nihansın Dideden
- İnat
- 1996 - Gün Ola Harman Ola - MC Mega Müzik 120/17075 , CD Mega Müzik CD030
- Gün Ola Harman Ola
- Akrebin Gözleri
- Melekmisin?
- Sakın Gitme
- Öfke
- Mermer Gibi
- Mezarlık Gülleri
- Gökteki Yıldızlar
- Tutturamazsın
- 1999 - Devlerin Nefesi - Ada Müzik
- Sitem
- Memurum Ben
- Sen Yoksun Diye
- Aşk Oyunu
- Meşk Oyunu
- Krallar
- Çöpcüler
- Allah Aşkına
- Seni her Gördüğümde
- Züleyha
- Devlerin Nefesi
- İz Ve Ben
- 1999 - Erkin Koray - DOLP Shadoks Music (Almanya'da sadece 500 tane yayınlanan bu çift plak Erkin Koray'ın izniyle piyasaya sürülmüştür)
Çeşitli Albümlerde İlk Defa Yayınlanan Çalışmalar [değiştir]
- 1971 - Sevildiğimiz İçin Severiz - 1993 yılındaki Erkin Koray Vol.2 albümünde çıktı - MC Istanbul 013/11914
- 1973 - Yalnızlar Rıhtımı - 1993 yılındaki Erkin Koray Vol.2 albümünde çıkmış - MC Istanbul 013/11914
- 1974 - Dost Acı Söyler - 1993 yılındaki Erkin Koray Vol.2 albümünde çıkmış - MC Istanbul 013/11914
Almanya'da Yayınlanan Eserler [değiştir]
- 1975 - Erkin Koray- 1 - Türküola Kaset No. 440
- Karlı Dağlar
- Sır
- Hele Yar
- Korkulu Rüya
- Yalnızlar Rıhtımı
- Komşu Kızı
- Sevince
- Cemalim
- İnat
- Fesuphanallah
- Estarabim
- 1977 - Neden Böyle - Türküola Kaset No. 781 - (Neden Böyle'nin ilk baskısı)
- 1983 - Neden Böyle - Türküola Kaset No. 1776
- Neden Böyle (Aşk Oyunu)
- Silinmeyen Hatıralar
- Sana Bir Şeyler Olmuş
- Aşka İnanmıyorum
- İlahi Morluk
- Senden Ayrı
- Züleyha
- Hop Hop Gelsin
- Aşkımız Bitecek
- Mesafeler
- Yağmur
- İstemem
- Anma Arkadaş
- Seni Her Gördüğümde
- Yine Yalnızım
- Köprüden Geçti Gelin
- 1983 - İlla Ki - Türküola Kaset No. 1810
- İlla Ki
- Sarhoş Gibiyim
- Deli Kadın
- Öyle Bir Geçer
- Sayın Arkadaşım Osman
- Boşuna
- Tek Başına
- Gel Bana Güle Güle
- Bekle
- Meyhanede
- 1983 - Silinmeyen Hatıralar - Uzelli Kaset No. 816 - (Bu albümde Yalnızlar Rıhtımı, Öksürük, Sevince, Sanma isimli şarkıların değişik versiyonlarının dışında, Sevdiğim adlı parçanın değişik bir miksi bulunuyor)
Kaynaklar [değiştir]
Erkin Koray çeşitli TV yapımları ve gazete söyleşilerinde birçok kez, kendisi ile ilgili yazılanların ve anlatılanların tam olarak doğruları yansıtmadığını ifade etmiştir. Fakat artık kendi hayatını yazdığı kitabı sayesinde bu yanlış anlaşılmalar ortadan kalmıştır.
Bu metinde kaynak olarak kullanılan malzeme:
- http://www.diskotek.arkaplan.com.tr/catalog/product_info.php?cPath=21&products_id=36&osCsid=7abe304a8d3b012999b5eac445a4b61b
- http://anadolupop.fisek.com.tr/erkinkoray/yasam.html
- http://www.anatolianrock.com/Erkin_Koray
- http://arsiv.hurriyetim.com.tr/tatilpazar/turk/98/04/19/eklhab/35ekl.htm
- http://www.biyografi.net/kisiayrinti.asp?kisiid=516
- http://www.kolikler.com/liste/soru/98
0 yorum:
Yorum Gönder