Cengiz KAYA: LHC İlk Çarpıştırmayı Bugün Gerçekleştirdi

LHC İlk Çarpıştırmayı Bugün Gerçekleştirdi

Gönderen cengiz kaya

LHC programı bugün ilk çarpıştırma işlemi ile başladı.

Bu ilk çarpıştırma işlemine, sistemlerin çalışıp çalışmadığını denemek ve ayarlamak için ilk kalibrasyon da denebilir.

Sistem şuan düşük enerji ile çalışıyor.

Kaynak: CERN

Evrenin nasıl meydana geldiğini anlamayı amaçlayan dünyanın en büyük fizik deneyinde ilk aşamalar başarıyla sonuçlandı Ateşlenen 2 proton demeti, 27 kilometrelik turlarını tamamladı.

Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nde (CERN) yapımı yıllar süren ve evrenin oluşum sırlarını ortaya çıkarması beklenen dünyanın en büyük parçacık hızlandırıcısı “Büyük Hadron Çarpıştırıcısı”yla (Large Hadron Collider-LHC) (LHC) yapılan deneyin ilk aşamaları başarıyla tamamlandı. Proton demetleri, ilk turda saat yönünde, ikinci turdaysa saat yönünün tersinden ateşlendi. 27 kilometrelik tüneldeki yolculuk başarıyla sonuçlandı. İleriki aşamalarda, protonlar ışık hızına yaklaştığında, çarpıştırıcının içindeki süperiletken mıknatıslar ışın demetlerinin yönünü değiştirerek, protonları çok büyük bir hızla çarpıştıracak.

Bu amaçla geliştirilen büyük hadron çarpıştırıcısı İsviçre-Fransa sınırında, yerin 100 metre altında, 27 kilometre uzunluğunda bir tünele yerleştirildi. Bilim adamları, 14 milyar yıl önce evrenin meydana geldiği büyük patlamadan sonraki ortamı bu deneyle yeniden yaratmayı amaçlıyor. Uzmanlar bu sayede, evrenin sırlarını aydınlatmayı umuyor.

PROTONLAR HAREKETE GEÇİRİLDİ

Proje ekibinin lideri Lyn Evans, yeraltındaki 27 metrelik tünelde protonlar harekete geçirilerek yapılan deneyin ilk safhasının tamamlandığını açıkladıktan sonra, projeye katkıda bulunan bilim adamları deneyin tamamlanışını şampanya patlatarak kutladı.

Avrupa Nükleer Araştırma Kurumu (CERN) tarafından yapılan deneyde ilk ışın huzmesi için 100 milyar protonluk paketler hızlandırıcıya atıldı. Saat yönünde yapılan ilk deneyden sonra, saat yönünün tersi istikamette olacak şekilde ikinci demet devreye sokuldu.

Türk Fizik Derneği: Felaket senaryolarını ciddiye almıyoruz

Google bugünde logosuyla parçacık deneyine gönderme yaptı.

Bazı bilim adamlarının, protonların çarpışmasının dünyayı tehlikeye atacağını söylemelerine karşın, Stephan Hawking gibi ünlü fizikçiler, bu endişelerin yersiz ve deneylerin son derece güvenli olduğunu belirten CERN’e destek verdi.

“Karanlık madde”nin de anlaşılmasını sağlaması düşünülen projeye 80 ülkeden 5 bin kadar fizikçi ve mühendis imza attı.

Bölüm 1: Büyük patlamaya geri sayım başladı

Bölüm 2: Kainatın büyük sırrı çözülecek mi?

Bölüm 3: Uzmanlar büyük patlama ve sonuçlarını anlatıyor

Bölüm 4: Büyük patlama deneyi ve sonuçları tartışılıyor

PROTONLAR DETEKTÖRÜN İÇİNDEN GEÇTİ

California Üniversitesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gökhan Ünel, CERN’deki gelişmelerle ilgili bilgi verirken, dün büyük hadron çarpıştırıcısının ilk kez test edildiğini aktardı. Ünel, “Büyük hadron çarpıştırıcısı çalışmaya başladı. Bundan sonra protonların çarpıştırıcıda döndürülmesine devam edilecek. Bu deney artık başladı ve yüksek enerjilerde devam edecek” dedi.

Ünel, hızlandırıcıda iki ayrı proton demetinin bulunduğunu, bunlardan birinin saat, diğerinin de ters yönde döndüğünü belirterek, “CERN’de saat yönünde dönen proton demetini daha az enerjiyle ve daha az proton sayısıyla başarıyla attırdık. Protonlar detektörün içinden geçti ve detektörün içinde bıraktığı izleri gördük ve bu bizi çok heyecanlandırdı” dedi.

Türk uzmanların gözüyle yüzyılın deneyi

Ünel, proton demetlerinin birbirinden bağımsız olduğunu dile getirerek, “Bu iki demeti birbiriyle çarpıştırmayı deneyeceğiz. Bu, düşük enerji seviyelerinde olacak. Yani 0.450 Tera elektron volt ya da trilyon elektron volt (TeV) seviyelerinde” diye konuştu.

YÜZYILIN DENEYİNE YORUMLARINIZLA KATILIN

Enerjinin 7 TeV seviyesine çıkmasının ardından ATLAS ve CMS deneylerinde yeni hızlandırıcı üzerinden 10-15 yıl veri toplamanın planlandığını ifade eden Ünel, “Bu aşamadan sonra hızlandırıcı daha da güçlendirilecek ve deneyler daha da hassas hale getirilecek” dedi.

Gelinen aşamayla hemen sonuca ulaşmanın beklenemeyeceğini vurgulayan Gökhan Ünel, deneyle ilgili beklenen gelişmeleri şöyle anlattı:

“Düşük enerjide yani 1 TeV seviyesinde bugün başlatılan çarpıştırmaların Ekim ayı içinde 5 TeV seviyesine çıkması hedefleniyor. 5 5 TeV yani kademeli olarak 10 TeV seviyesine ulaşıncaya kadar, Aralık ayına kadar elimizden geldiğince veri toplayacağız. Aralık’ta 2 ya da 3 hafta, yılbaşı tatili nedeniyle deney durdurulacak. Ondan sonra istediğimiz enerjiye ulaşmak için çalışmalara yeniden başlayacağız.”